Σχολιάζοντας τις παρατηρήσεις και προτάσεις του υπομνήματος ο κ. Τσακαλάκης ανέφερε στην «Τουριστική Αγορά»:
Η αύξηση του συντελεστή δόμησης θα επιτρέψει –μεταξύ άλλων– στα μικρά καταλύματα να μεγαλώσουν και να γίνουν βιώσιμα και ανταγωνιστικά. Η πρότασή μας αυτή έχει εφαρμοστεί ήδη με επιτυχία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και τελευταία στην Κύπρο. Μία τέτοια κίνηση θα κινητοποιούσε σημαντικές επενδύσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μέσα στην περίοδο της κρίσης τα ξενοδοχεία επένδυσαν 5 δισ., πόρους πολύτιμους για την εθνική οικονομία και μάλιστα σε εποχή κρίσης.
Τ.Α.: Η στροφή της τουριστικής βιομηχανίας στη «βιωσιμότητα» αποτελεί πολυσυζητημένη αναγκαιότητα. Πόσο και πώς αφορά την Κρήτη αλλά και τους προβληματισμούς του Συνδέσμου;
Μ.Τ.: Το όραμα και η αναγκαιότητα που ερχόμαστε να καλύψουμε αφορά πολύ σημαντικά, κοινά θέματα για το μέλλον του τουρισμού μας, όπως η βιωσιμότητα. Το ίδιο ισχύει και για όλη την Ελλάδα. Ο σχεδιασμός για μια βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη της Κρήτης –και γενικότερα της χώρας– είναι απόλυτα αναγκαίος και θα λέγαμε ότι έπρεπε να έχει ξεκινήσει «χθες» αν λάβουμε υπόψη μας τα βήματα που ήδη έχουν κάνει ανταγωνιστικοί προορισμοί όπως η Τουρκία. Θα ήθελα να σταθούμε λίγο στο θέμα της βιωσιμότητας το οποίο θεωρώ –όπως σας είπα– μέγιστης σημασίας. Πρόσφατα στην έκθεση World Travel Market του Λονδίνου είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με ηγετικά στελέχη μεγάλων και ισχυρότατων τουριστικών οργανισμών όπως oι TUI, Jet2 κ.ά. Αυτό που τόνισαν όλοι είναι, ότι η στροφή στη βιωσιμότητα είναι πλέον δεδομένη, σε απόλυτη προτεραιότητα, καθώς και βασικό κριτήριο επιλογής προορισμού. Είναι οφθαλμοφανές ότι το μέλλον του τουρισμού είναι «πράσινο». Ένα μέλλον που είναι πολύ πιο κοντά απ’ ότι πιθανόν πιστεύουμε και έχουμε συνειδητοποιήσει. Στη WTM, στη συνάντηση είχα την ευκαιρία να συναντήσω μαζί με υψηλόβαθμα στελέχη του οργανισμού το πρώην πρόεδρο των Τούρκων ξενοδόχων, ο οποίος είναι ο «mr. TUI» της Τουρκίας και με τον οποίο έχουμε προσωπικές σχέσεις δεδομένου και του ότι έλκει την καταγωγή του από την Κρήτη.
Στη συζήτηση που έγινε επισημάνθηκε η καθοριστική σημασία της στροφής στη βιωσιμότητα. Η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει ότι έχει θέσει ως στόχο να «αναγκάσει» όλο το ξενοδοχειακό της δυναμικό να στραφεί στη βιωσιμότητα. Το ξενοδοχειακό δυναμικό της Τουρκίας είναι περίπου 22.000 ξενοδοχεία. Καταλαβαίνετε το μέγεθος του εγχειρήματος. Σε λίγα χρόνια όσα ξενοδοχεία δεν έχουν προσαρμοστεί στις νέες προδιαγραφές θα χάνουν την άδειά τους. Η Τουρκία πολύ σύντομα θα είναι ένας πράσινος τουριστικός προορισμός σε επίπεδο χώρας. Καταλαβαίνετε νομίζω το πόσο πιεστική είναι η ανάγκη να προχωρήσουμε ταχύτατα σε σχετικό στρατηγικό σχεδιασμό.
Τ.Α.: Έχετε προβεί σε σχετικές ενέργειες; Με βάση όσα προαναφέρατε τι χρονικά περιθώρια θεωρείτε ότι υπάρχουν, προκειμένου να γίνουν σχετικές δράσεις;
Μ.Τ.: Ως Σύνδεσμος Κρητικής Φιλοξενίας έχουμε κατανοήσει απόλυτα αυτή την αναγκαιότητα και ήδη έχουμε προχωρήσει προς αυτήν την κατεύθυνση. Έχουμε έρθει σε επαφή με τεχνοκράτες με διεθνή εμπειρία για να δούμε πώς αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί αλλά και εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Συγκεκριμένα, έχουμε ήδη συναντηθεί με τον Περιφερειάρχη Σταύρο Αρναουτάκη με παρόντες τον υπεύθυνο περιβάλλοντος σε επίπεδο περιφέρειας και εκπροσώπους όλων των περιφερειών σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή/και ξενοδόχων και συμφωνήσαμε στο να εξετάσουμε πώς μπορούμε να κάνουμε την Κρήτη «Sustainable Destination». Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι αυτό δεν είναι αρκετό. Μια τέτοια προσπάθεια για να έχει επιτυχία πρέπει να έχει την αποδοχή και τη στήριξη όλων. Πρέπει να ξεκινήσει από πάνω προς τα κάτω, ώστε να προκύψει, μετά από διαβούλευση, ένα κοινά αποδεχτό σχέδιο. Βασικό κριτήριο επιλογής ενός προορισμού ή ενός καταλύματος ήταν διεθνώς, μέχρι πρότινος, το κόστος. Αυτό έχει αλλάξει ήδη σε μεγάλο βαθμό σε κάποιες αγορές και με μικρότερη ταχύτητα μεταβάλλεται σε άλλες αγορές. Η βιωσιμότητα, το «sustainability» και το «Green» αποτελεί πλέον το ΝΕΟ κριτήριο. Όποιοι δεν προσαρμοστούν, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός αγοράς.
Όμως το θέμα δεν είναι μόνο θέμα marketing αλλά ουσίας. Το περιβάλλον εκδικείται και εκδικείται σκληρά όσους δεν έχουν προβλέψει να το προστατέψουν εγκαίρως με τον απαραίτητο προγραμματισμό. Ως παράδειγμα θα αναφέρω το τεράστιο πρόβλημα της ύδρευσης. Ήδη αντιμετωπίζουμε θέματα με την επάρκεια του νερού. Προς το παρόν ο αριθμός των τουριστών που μπορεί να έρθει στο νησί περιορίζεται από τις δυνατότητες των αερομεταφορών και τη χωρητικότητα των αεροδρομίων. Τα υφιστάμενα αεροδρόμια (βασικά Ηρακλείου και Χανίων) έχουν εξαντλήσει τη χωρητικότητά τους. Όμως, τον Οκτώβριο του 2026 το νέο αεροδρόμιο Ηρακλείου θα τεθεί σε λειτουργία. Για έναν χρόνο θα λειτουργεί δοκιμαστικά (Test fly) και από το επόμενο έτος κανονικά. Οι δυνατότητες του νέου αεροδρομίου σε συνδυασμό με την οδική σύνδεση του ΒΟΑΚ υπολογίζεται ότι σε βάθος χρόνου θα μπορέσουν να διπλασιάσουν τον αριθμό τουριστών στην Κρήτη και να εξυπηρετούν επιπλέον πάνω από 5-6 εκατομμύρια τουρίστες. Σχετικά άμεσα, υπολογίζεται ότι θα μπορέσει να φέρει στην Κρήτη ένα έως ενάμιση εκατομμύριο τουρίστες. Τι θα γίνει τότε με τις υποδομές; Τι θα γίνει με το νερό, τη διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων; Και περνώντας και σε άλλους προβληματισμούς, που άπτονται της δυνατότητας φιλοξενίας, θα έχουμε το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό να εξυπηρετήσουμε αυτή την αυξημένη κίνηση; Θα είναι πολύ αργά, εάν κληθούμε να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά ως προβλήματα όταν θα εμφανιστούν. Είναι απαραίτητο να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν λύσεις άμεσα.
